Kalabalıkların Girdabı

Kalabalığın dinamiklerini incelemek, yoğun toplanmaların tehlikeli hale gelmesini önlemeye yardımcı olacak stratejilere ışık tutabilir.

Geleneksel bir İspanyol festivalinde kalabalıkların hareketini inceleyen araştırmacılar, sıkışık insan gruplarının daha önce insan toplanmalarında hiç belgelenmemiş olan girdap benzeri dönen desenler oluşturduğunu gösterdi. 5 Şubat'ta Nature dergisinde yayımlanan bu keşif, daha önce kalabalıkların daha kaotik şekillerde hareket ettiğini bulan çalışmalarla tezat oluşturuyor.

İspanya'nın Pamplona kentinde, San Fermín Festivali için devasa kalabalıklar toplanıyor. Kaynak: Danny Lehman/Getty

"Bu da ne? Neden 18 saniye?" diyor çalışmanın ortak yazarı François Gu, dairesel hareketin ne sıklıkla tekrarlandığına atıfta bulunarak. Fransa'daki École Normale Supérieure'de fizikçi olan Gu, bu bulgunun video görüntülerinin bilgisayar analizinin bir sonucu olduğunu ve o kadar şaşırtıcı olduğunu söylüyor ki, yöntemleri bir aydan fazla bir süre boyunca tekrar kontrol etti. Daha sonra, görüntüler hızlandırıldığında bu girdap hareketinin etkinlik videolarında açıkça görülebilir olduğunu fark etti.

Burada Doğa Yok

İspanya'nın Pamplona kentindeki San Fermín Festivali, boğaların serbest bırakıldığı ve katılımcıların kendilerini tehlikeye attığı boğa koşularıyla ünlüdür. Ancak Gu ve işbirlikçileri, binlerce insanın Plaza Consistorial'de toplandığı festivalin açılış kısmına odaklandı.

Gu ve meslektaşları, meydana balkonlardan bakan kameralar kurdu ve videoları analiz etmek için bilgisayar modelleri kullandı. Kalabalığın davranışını anlamak için, onu parçacıklardan oluşan bir akışkana benzer şekilde yoğun bir süreklilik olarak modellediler (çoğu önceki çalışma, kalabalıkları ayrık, bireysel unsurlar olarak modellemişti). Sabah saatlerinde alan doldukça, kalabalığın metrekare başına yaklaşık dört kişilik kritik bir yoğunluğa ulaştığını ve bunun ötesinde, başlangıçta çok yavaş ve neredeyse fark edilmez bir şekilde, birbirine iten dönen girdaplar oluşturmaya başladığını buldular. Her bir girdap, yüzlerce insanı içeriyordu.

Kalabalığın bu görüntüsünde bireysel kafaların takibi, kademeli dairesel hareketleri ortaya çıkarıyor. Kaynak: Bartolo Lab, ENS de Lyon

Girdapların periyodikliği, meydanın metrekare başına yaklaşık 9 kişinin sıkıştığı maksimum yoğunluğa ulaştığında hızlandı ve 18 saniyeye ulaştı. Yazarlar, bu hareketin o kadar yavaş olduğunu söylüyor ki, katılımcılar muhtemelen daireler çizerek hareket ettiklerinin farkında değiller.

Güvenlik bu çalışmanın ana araştırma konusu olmasa da, bilim insanları kalabalık dinamiklerini kısmen inceliyor çünkü bu, etkinlik planlayıcılarının potansiyel olarak ölümcül izdihamları önlemesine yardımcı olabilir. Yazarlar, 2010'da Almanya'nın Duisburg kentindeki Love Parade felaketinden alınan videoları analiz ederek benzer desenler buldular. Bu olayda, kalabalık bir müzik festivalinde 21 kişi hayatını kaybetmişti.

İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü'nde (ETH) hesaplamalı sosyal bilimci olan Dirk Helbing, "Bu araştırma, yaşanabilir şehirler yaratmak ve özellikle kitlesel etkinlikler sırasında kalabalık güvenliği için oldukça önemlidir," diyor. Helbing, kalabalıklarla ilgili çalışmalarında kaotik hareketler bulmuştu. Ayrıca, dairesel desenlerin geçmişte incelenmemiş "ilginç bir detay" olduğunu ekliyor.

Çeviri ve Görsel Kaynak: Nature